Het ligt zo voor de hand: onderwijs moet goed zijn. Maar soms twijfel ik wel eens aan de kwaliteit van het onderwijs in ons land. Het ene moment is dat als ik terugdenk aan sommige docenten van pak ‘m beet de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs (vroeger heette het de Pabo), een ander moment als ik verkiezingsprogramma’s van bepaalde politieke partijen lees, als ik de vele spelfouten in sommige kranten zie of als ik weer een Nederland ‘hun’ hoor zeggen als het ‘hen’ of ‘zij’ moet zijn.
Iedere keer duiken er weer initiatieven op om de kwaliteit van het onderwijs omhoog te stuwen naar grote hoogten. Zeker momenteel buitelen de politieke partijen over elkaar heen om aan de kiezer te tonen hoe goed zij het wel niet menen met het onderwijs, de leerlingen/studenten en de mensen die er binnen werken. En dat doen zij vooral door te roepen dat er miljarden extra in het onderwijs ‘gepompt’ moeten worden of dat er extra brede scholen moeten komen of… Ga zo nog maar even door. Allemaal van die populaire maatregelen die vaak onmeetbaar zijn, zonder kwalitatieve onderbouwing zijn en/of elders in de wereld aantoonbaar niet werken.
Daarom het volgende voorstel:
de komende regering richt een Innovatiefonds Onderwijs op met daarin het subjectieve en discutabele bedrag van 3 miljard euro per jaar. Iedere school en onderwijsinstelling (zowel publiek en privaat, bijzonder als openbaar) wordt uitgenodigd een Plan ter Verbetering van het Onderwijs (PVO) in te dienen. Dit plan moet worden gemaakt volgens een standaard stramien en mag maximaal 4 kantjes A-4 omvatten. Belangrijkste onderdelen: wat wil de school doen, waarom, wie gaat/gaan het doen, wie zijn de partners, wat zijn de concrete doelstelling, van wanneer tot wanneer is de looptijd, hoe krijgt de evaluatie vorm en hoe is het financiële plaatje onderbouwd.
Ieder plan mag een hoge mate van experimenteren omvatten. Echter t.a.v. de financiën zijn er strengere regels: minimaal 10% van de kosten moet door de school zelf op tafel worden gelegd (al dan niet uit eigen zak) en maximaal 5% van het totaalbedrag mag aan managementskosten worden besteed. Dit om grote projectorganisaties en speciale projectmanagers te voorkomen. De verbeteringen dienen op de werkvloer te beginnen, worden uitgevoerd en worden afgesloten. Verder mag een plan maximaal 5 miljoen euro kosten; dit om allerlei grootste plannen van managers te voorkomen en juist om kleinere schaal op een innovatieve wijze te komen tot verbeteringen.
Alle plannen en alle evaluaties worden op een speciale internetpagina gepubliceerd, zodat iedereen kennis kan nemen van ontwikkelingen elders en er onderling contact kan worden opgenomen. Een klein comité van deskundigen en/of praktijkmensen beoordelen alle plannen en hebben vaste criteria om ‘ja’ of ‘nee’ te zeggen. Een negatieve beoordeling mag alleen als er zeer duidelijk te omschrijven redenen voor zijn. Voorstellen hoeven niet door directies of colleges van bestuur te worden ingediend. Een groep van minimaal drie leerkrachten/docenten kan ook zelfstandig een voorstel indienen. Het comité zal dan echter wel informeren bij betreffende directie of het plan binnen de school uitgevoerd mag worden.
Laat de scholen op deze wijze maar komen tot hun eigen ontwikkeling en laten zij hun eigen onderwijs maar op eigen wijze verbeteren!
Geschreven op: woensdag 6 september 2006
Onderwijszaken 