Seksuele voorlichting stelt op de meeste basisscholen nog altijd weinig voor. Het is ook nog eens erg afhankelijk van de leerkracht. Nog te vaak leest een leerkracht wat voor uit een lesbrief, deelt wat boekjes uit en doet een enkel opdrachtje uit een leskist en daar moeten de leerlingen het dan maar mee doen. Al met al zet het landelijk gezien weinig zoden aan de dijk. Ook omdat de scholen er te laat mee beginnen: met een beetje mazzel in groep 7, maar meestal in groep 8.
In Groot-Brittannië heeft men ook ontdekt dat het niet goed gaat. Nu heeft het land al sinds jaar en dag het grootste aantal tienerzwangerschappen in Europa en die cijfers stijgen nog steeds. Het is dus duidelijk dat het eerdere beleid van de overheid om dit te bestrijden, gefaald heeft. Dit bevatte onder meer verplichte seksuele voorlichting in de kleuterschool en de distributie van gratis anticonceptie. Het nieuwste advies van de Britse overheid is: ouders mogen jonge tieners niet zeggen geen seks te hebben. Hiermee wil Groot-Brittannië het hoge aantal tienerzwangerschappen en dus ook het hoge aantal tienermoeders doen dalen.
‘Ouders mogen hun jonge tieners niet adviseren geen seks te hebben, dit zorgt er namelijk voor dat pubers niet langer open zullen communiceren.‘, aldus de Britse overheid. ‘Ze moeten daarentegen hun kinderen wel aanmoedigen condooms en andere anticonceptie te gebruiken, jongeren moeten massaal naar de huisdokter voor voorbehoedsmiddelen.‘ Onderzoekster Patricia Morgan: ‘Verschillende onderzoeken uit Amerika tonen aan dat als ouders seks op jonge leeftijd verbieden, tieners meer kans hebben dit net wel te doen. Als ze hen enkel adviseren en seks niet afkeuren, zullen jongeren open over de kwestie praten.‘
In Groot-Brittannië worden 27 van de 1.000 vrouwen van 15 tot 19 jaar moeder, bijna vijf maal zoveel als in Nederland. In 2004 bedroeg het aantal tienergeboorten in Nederland 6 per 1.000 meisjes van 15 tot en met 19 jaar. Het aantal tienerzwangerschappen is overigens hoger dan het aantal tienergeboorten. Dit komt doordat een deel van de tienerzwangerschappen via abortus wordt afgebroken. In Nederland eindigt ruim de helft van de tienerzwangerschappen in een abortus. (cijfers: RIVM).
Of dergelijke adviezen helpen om het aantal tienerzwangerschappen tegen te gaan is maar de vraag. Een enquête in het Engelse tienermagazine ‘Sugar’ toont aan zes procent van alle kinderen onder de 12 jaar, al sekuele ervaringen heeft. Het tienermagazine Sugar ondervroeg 1.770 Britse meisjes tussen 12 en 18 jaar. Tweederde van alle ondervraagden verloor hun maagdelijkheid voor de leeftijd van 16 jaar en 40 procent stelt, voor de leeftijd van 12 jaar, de eerste tongzoen gegeven te hebben. Verder gaf 15 procent van de ondervraagde meisjes toe seks te hebben, 7 procent onder hen deed het al met meer dan 10 jongens en 18 procent deelde zelfs het bed met een jongen die eigenlijk niet hun vriendje was.
En nu komt de Britse naturismevereniging met iets nieuws. Deze vereniging wijt het hoge aantal tienerzwangerschappen in Groot-Brittannië namelijk aan een ‘preutse attitude tegenover het menselijk lichaam’. ‘Zulke houdingen dragen bij tot een hele reeks problemen, zoals tienerzwangerschappen,‘ zegt vertegenwoordiger Andrew Welch in een brief aan de Schotse overheid. Naturisme zou ook een link hebben met eetstoornissen, seksuele gezondheid, pesten en de rechten van het kind. ‘Degenen die preutsheid propageren zouden eens voor een groep zwangere tienermeisjes moeten staan, en uitleggen waarom de meerderheid van hen niét zwanger zou zijn als ze in Nederland of Denemarken zouden wonen.‘
Het aantal Britse meisjes jonger dan 20 jaar dat een abortus onderging steeg de laatste 15 jaar met 68 procent. Verder blijkt uit recent onderzoek dat velen ook niet leren uit hun fouten, het aantal dat meerdere keren een zwangerschap onderbrak steeg met maar liefst 42 procent. Trieste cijfers die gelukkig niet in de buurt komen van de relatief lage cijfers in ons eigen land. In 2007 zijn er in Nederland 33.148 abortussen (inclusief de overtijdbehandelingen) uitgevoerd. 14,4% Van alle abortussen betrof een tienerzwangerschap. De dalende trend van abortussen onder tieners zet overigens door en er raken ook minder tieners zwanger. Allochtone tieners blijven wel een aandachtsgroep. Zij maken als ze zwanger zijn vaker de keus voor abortus dan autochtone tieners. (cijfers: ministerie van VWS).
Het lijkt dus niet verkeerd te gaan in Nederland, ondanks de matige seksuele voorlichting op basisscholen. Of misschien moet de conclusie zijn: dankzij die matige voorlichting. Maar juist onder een zeer kwetsbare doelgroep is de tendens nog negatief: de allochtone meisjes. Misschien moet er aan deze groep meiden speciale aandacht worden besteed. En moeten er folders komen in verschillende talen voor de ouders (specifiek: de moeders!). Goede voorlichting lijkt een verschil te maken en juist in die culturen is dat erg belangrijk.
Lees ook:
Tienerzwangerschappen (2)
Puur. Trotse Tienermoeders (foto’s hiervan afkomstig)
Geschreven op: vrijdag 20 maart 2009